5. Rzeczownik
  • 4 osoby, 5 osób
    19.12.2015
    19.12.2015
    Chciałam zapytać, czy poprawne jest zdanie:
    Wystarczy 4–5 osób w jednym pokoju?
    Moje wątpliwości budzi fakt, że powiedzielibyśmy: wystarczą 4 osoby i wystarczy 5 osób. Co zrobić, jeśli te liczebniki „spotykają się” w jednym zdaniu?
    Z pozdrowieniami
    Agnieszka
  • 4,5 punktu
    20.09.2006
    20.09.2006
    Proszę o odpowiedź, jak poprawnie napisać: „Uczestnicy sympozjum otrzymują 4,5 punktów edukacyjnych”, „Uczestnicy sympozjum otrzymują 4,5 punkta edukacyjnego” czy „Uczestnicy otrzymują 4,5 punkty edukacyjne”?
    Serdecznie pozdrawiam
    AHamera

  • 4,7 małżeństwa i 1,5 rozwodu na 1000 mieszkańców 

    27.01.2021
    27.01.2021

    Mieszkańcy Zambrowa zawarli w 2019 roku 103 małżeństwa, co odpowiada 4,7 małżeństwom na 1000 mieszkańców. W tym samym okresie odnotowano 1,5 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. Czy można zostawić tak sformułowane zapisy ułamkowe w połączeniu z rzeczownikami? 4,7 małżeństwom, 1,5 rozwodów... Jest to fragment Strategii rozwoju miasta, tekst urzędowy, nie literacki, ale takie sformułowania mnie rażą. Będę wdzięczna za pomoc w rozwianiu moich wątpliwości. 

     Jolanta Chrostowska-Sufa

  • Dziki jako rzeczownik
    5.04.2018
    5.04.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałabym spytać o słowo dzicy w odniesieniu do członków plemion istniejących współcześnie. Czy jest to pejoratywne określenie? Czy powinniśmy je zastępować, by nie deprecjonować osób, o których mówimy?

    Z wyrazami szacunku
    Urszula Swetkowicz

  • Zgoda realnoznaczeniowa przy rzeczownikach dwurodzajowych

    5.11.2023
    5.11.2023

    Czy gramatyczna zasada dopasowania rodzaju podmiotu i orzeczenia w języku polskim nie obowiązuje w niektórych sytuacjach? Np. w zdaniu „premier powiedziała...” podmiot jest rodzaju męskiego, a orzeczenie żeńskiego. Podobnie jest z towarzyszącym rzeczownikowi przymiotnikiem. W sformułowaniu „polska dyrygent” gramatyczny rodzaj przymiotnika i rzeczownika są różne. Jeżeli powyższe przykłady są poprawne językowo, to w jakich sytuacjach możemy złamać zasadę dopasowania rodzaju do rzeczownika? Czy np. poprawne będzie zdanie „Znany osoba powiedział...”?

  • dopełniacz rzeczowników nieżywotnych
    21.12.2004
    21.12.2004
    Czy istnieją zasady tworzenia dopełniacza wyrazów typu: sześcian, karabin, rower, bursztyn, diament? W niektórych słownikach języka polskiego można znaleźć np. formy rowera, karabina, niemniej już nie sześciana, diamenta, czy też bursztyna. Na czym polega różnica? Poza tym jeśli taki Diament jest nazwą własną statku, to jak należy mówić: „Zszedłem z Diamentu” czy też „Zszedłem z Diamenta”?

  • Formy rzeczownika miesiąc po liczebnikach

    29.03.2021
    29.03.2021

    W aplikacji komputerowej tłumaczonej z języka angielskiego potrzebne jest przetłumaczenie słowa Months (miesiące).

    Problem polega na tym, że słowo to musi zostać użyte dla wszystkich przypadków liczby mnogiej, no a w języku polskim mamy 3 miesiące ale już 5 miesięcy.

    Czy w tej sytuacji zapis „miesiące(-ęcy)” jest właściwy? Estetycznie nie wydaje mi się „ładny” Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

    Rafał Święch

  • Odmieniamy imię psa tożsame z rzeczownikiem pospolitym

    5.06.2023
    5.06.2023

    Ad. do porady https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Aksel;13513.html

    A jak będzie z odmianą imienia psa? Ma na imię Axel od nazwy piruetu/skoku w łyżwiarstwie figurowym, nie od imienia mężczyzny. Czy zatem wołam Aksla, czy też Aksela? Mówię o Akslu czy Akselu? To samo dotyczy imienia psa: Kapsel — nie ma Kapsla czy Kapsela?

    Z góry dziękuję za odpowiedź

    Ewelina Likowicz

  • Pisownia -i lub -ii w D., C. i Ms. rzeczowników żeńskich zakończonych na -ia

    5.12.2023
    5.12.2023

    Szanowni Państwo,

    pytanie krótkie, ale dla laika niezmiernie interesujące. Dlaczego słowa chemia i ziemia choć tak podobne, mają w dopełniaczu liczby pojedynczej różną liczbę „-i” na końcu??? Tu chemii, a tu ziemi, dlaczego?

    Pozdrawiam bardzo serdecznie!

    Tomek B.

  • ukończonych / nieukończonych 18 lat

    14.01.2023
    12.12.2022

    Dzień dobry,

    proszę o informację, która forma (ukończone/ukończonych) jest poprawna i jaka zasada tym rządzi:

    „ubezpieczony, który ma ukończone 18 lat, dziecko, które ma nieukończone 18 lat”;

    „ubezpieczony, który ma ukończonych 18 lat, lub dziecko, które ma nieukończonych 18 lat”.

    Ogromnie dziękuję i pozdrawiam

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego